Đối với các từ vay mượn và từ tượng thanh như “パーティー” và “ヒュー”, thì ký hiệu dấu trường âm (ー) được sử dụng để kéo dài âm thanh. Tuy nhiên, chúng ta cũng thường phân vân liệu có nên thêm dấu trường âm vào hay không, ví dụ như giữa “コンピューター”và“コンピュータ” thì cái nào tốt hơn.
Nếu điều này được quy định trong bảng chú giải thuật ngữ từ trước thì chúng ta chỉ cần làm theo mà không cần nghĩ ngợi về bất cứ điều gì. Thế nhưng, bảng chú giải thuật ngữ thì đã cũ hoặc ngay từ đầu nó không hề đề cập đến trường âm, còn quy ước về việc có nên thêm dấu trường âm hay không, thì lại luôn thay đổi theo thời gian.
Quy tắc về dấu trường âm thay đổi theo thời gian
Về cơ bản, chúng ta sử dụng trường âm trong Katakana tương ứng với các hậu tố trong tiếng Anh như “-er”, ”-or” hay “-ar”. Tuy nhiên trong lĩnh vực kỹ thuật thì cũng có những trường hợp lược bỏ đi dấu trường âm.
Trước đây, trong các sách hướng dẫn liên quan đến CNTT, có một quy tắc ngầm là nên đưa trường âm vào càng ít càng tốt. Tuy nhiên, trong Windows 10 gần đây đã dùng “ブラウザー” thay thế cho “ブラウザ”. Lược bỏ dấu trường âm là xu hướng cách đây không lâu. Mà gần đây, việc thêm dấu trường âm lại trở thành xu hướng chủ đạo và chúng ta không biết nó sẽ thay đổi như thế nào nữa trong tương lai.
Theo nguyên tắc chung, những từ tương ứng với các hậu tố trong tiếng Anh “-er, -or, -ar,…”, được viết dưới dạng trường âm trong hàng A bằng cách sử dụng dấu trường âm (ー). Tuy nhiên tùy thuộc quy ước, cũng có thể lược bỏ dấu trường âm (ー) .
Ví dụ như:
エレベーター ギター コンピューター マフラー エレベータ コンピュータ スリッパ
Quy ước dấu trường âm (ー) thay đổi theo lĩnh vực
Trong các lĩnh vực như điện khí, điện tử, thông tin, truyền thông và cơ khí, có các quy ước lược bỏ đi dấu trường âm của hậu tố trong một số từ (nhưng trong các lĩnh vực như vật lý và hóa học,.. thì giữ nguyên bản gốc mà không lược bỏ đi trường âm như thường lệ).
Tuy nhiên ngay cả các lĩnh vực điện khí, điện tử, truyền thông và cơ khí, để hướng tới người dùng phổ thông thì cũng có thể thêm dấu trường âm vào tài liệu. (Ví dụ như BDレコーダー)
Hướng dẫn sử dụng dấu trường âm đúng cách
Theo các nguyên tắc trên, tuy cách viết của từ gốc kết thúc bằng “-er”, “-or”, “-ar” hoặc “-y” thì sự biểu diễn của các từ “トランジスター”, “コンピューター” cũng không khiến nhiều người có cảm giác rằng các từ đó bị kéo dài ra. Tuy nhiên, sẽ không tự nhiên nếu “バー（bar）” và “キー（key)” được biểu diễn là “バ” và “キ”.
Như các ví dụ trên, các kỹ sư đã quen thuộc với “トランジスタ” và “コンピュータ” mà không có dấu trường âm. Ngay cả khi nhìn vào các thuật ngữ học thuật vốn làm tiêu chuẩn cho thuật ngữ trong các lĩnh vực chuyên ngành, thì chúng ta viết chúng mà không có dấu trường âm “トランジスタ” , ”コンピュータ”.
Trong các tài liệu kỹ thuật về các lĩnh vực điện khí, điện tử, thông tin, viễn thông và cơ khí, dường như đa số đều sử dụng quy tắc 3 âm ( không thêm trường âm vào các từ có 3 âm trở lên/ thêm trường âm vào các từ có 3 âm trở xuống). Do vậy mà đến năm 2008, JIS (Tiêu chuẩn Công nghiệp Nhật Bản) Z8301 đã có quy định về việc thêm hoặc không thêm trường âm dựa trên tiêu chuẩn của việc áp dụng quy tắc 3 âm này.
Ví dụ về quy tắc 3 âm
Bỏ trường âm (-) ở cuối những từ có 3 âm tiết trở lên
アクセサリ (accessory), ウェハ (wafer), キャパシタ (capacitor), キャビディ(cavity), クリーナ(cleaner), コンバータ (converter), サーマリ(summary), スキャナ (scanner), ステッパ (stepper), セキュリティ(security), センサ(sensor), ソーシャリティ(sociality), テクノロジ (technology), バイヤ (buyer), フィルタ (filter), プロセッサ (processor), プロバイダ (provider), モニタ(monitor), レイヤ (layer), レジスタ (register)
Thêm trường âm (-) vào cuối những từ có tối đa 2 âm
ギター（guitar), コピー（copy), サーバー （server), シガー（cigar), シャワー（shower), ソーラー（solar), パワー（power), ボディー（body), モーター（motor), レーザー（laser）
Kết luận: Cả hai đều đúng
Cuối cùng thì câu trả lời cho câu hỏi “Đâu mới là đúng?” chính là “Cả hai đều đúng!”.
Có thể nói rằng, thống nhất ký hiệu là quan trọng hơn việc có nên thêm dấu trường âm hay không. Để người đọc không nhầm lẫn giữa các ký hiệu thì điều quan trọng là phải thực hiện các biện pháp như bổ sung đầy đủ vào bảng chú giải thuật ngữ.
CÔNG TY TNHH GIÁO DỤC VÀ DỊCH THUẬT IFK
Chuyên cung cấp các dịch vụ sau:
Dịch vụ biên phiên dịch tiếng Nhật, Anh, Việt
Dịch vụ làm CV tiếng Nhật
Dịch vụ tư vấn du học Nhật Bản
Chương trình internship tại Nhật Bản cho trường liên kết
Email: info@translationifk.com
Hotline: 0282.247.7755/ 035.297.7755
Website: https://translationifk.com
Facebook: Dịch Thuật Tiếng Nhật IFK
