Chúng tôi sẽ giới thiệu kinh nghiệm làm việc của các ứng viên làm việc trong khu vực công. Vì Nguyễn Tuấn Linh đã công tác tại Bộ Giáo dục, Văn hóa, Thể Thao, Khoa học và công nghệ (tốt nghiệp Đại học Luật Hà Nội (K32)), nên bài phóng sự này thực sự rất hữu ích và phù hợp cho những người vừa tốt nghiệp Đại học và đang làm làm việc tại một tổ chức quốc gia (hoặc trường Đại học) đang tìm kiếm học bổng LLM ở nước ngoài. Linh đã quyết định từ bỏ chính sách học bổng công của một trường Đại học thuộc top đầu của Hoa Kỳ và giành được văn bằng Luật của Nhật Bản.
Tiếp theo, 2 điểm chính được giới thiệu như sau:
I. Lý do nên học Luật ở Nhật Bản.
II. Các yếu tố quan trọng khi đăng kí Học bổng LLM.
I. Lý do nên học Luật ở Nhật Bản:
Tạm bỏ qua yếu tố văn hóa, Nhật Bản là một nơi rất đáng sống và nổi tiếng với phong cảnh thiên nhiên hùng vĩ, cùng hệ thống cơ sở hạ tầng tuyệt vời, và nền giáo dục rất phát triển. Tiếp theo sẽ là lý do mà tôi quyết định du học tại Nhật Bản.
Lý do đầu tiên thì không có gì đặc biệt cả, tôi được nhận học bổng và đã quyết định đi du học.
Trong môi trường cạnh tranh như hiện nay thì việc tìm kiếm một suất học bổng toàn phần không hề đơn giản. Vậy nên, thay vì dành quá nhiều thời gian để suy nghĩ về những vấn đề như: nên đi du học ở đâu, hay là “Học Luật ở Nhật thì có tốt hơn học ở Anh hay ở Mĩ không?” hay “Học Luật ở Nhật có làm giảm trình độ tiếng Anh không?” thì tôi nghĩ đây chính là thời cơ để bạn nắm bắt cơ hội. Chính vì thế, việc nhận được học bổng toàn phần ở một đất nước tiên tiến và thú vị như Nhật Bản không làm bạn phát điên lên đâu.
Thực tế thì, trong quá trình nộp đơn xin học bổng tại Nhật thì tôi đã vượt qua kỳ kiểm tra chính sách công tại Đại học Indiana của Hoa Kỳ (luôn được xếp hạng trong top 10 về ngành chính sách công). Tuy nhiên, cũng có một số vấn đề về điều kiện của thủ tục và giấy tờ. Mặt khác, tôi quyết định đi du học Nhật Bản vì đã hoàn thành các thủ tục xin học bổng sang Nhật Bản và đang học các môn pháp lý.
Nguyên nhân thứ hai là bởi vì trong quá trình xin học bổng, khảo sát sơ qua hệ thống pháp luật của Nhật Bản đã cho thấy Nhật Bản và Việt Nam về cơ bản đều là 2 quốc gia theo hệ thống dân chủ nên hệ thống này rất hữu ích và phù hợp cho việc nghiên cứu và áp dụng.
Mặt khác, nhiều văn bản và pháp luật hiện hành của Việt Nam dựa trên pháp luật Nhật Bản và pháp luật dân sự các nước khác như Pháp, Đức (điển hình là Bộ luật Dân sự sửa đổi năm 2015). Vậy nên rất dễ hiểu và áp dụng những kiến thức đã học sau khi trở về nước. Tuy nhiên, Nhật Bản không chỉ là một quốc gia dân chủ mà còn có một hệ thống tố tụng chuẩn hóa với quy mô lớn bên cạnh hệ thống pháp luật thành văn bao gồm hàng nghìn văn bản pháp luật. Do đó, xét về một khía cạnh nào đó thì tuy không chính xác lắm nhưng có thể hiểu hệ thống pháp luật Nhật Bản là sự pha trộn giữa luật dân sự và thông luật.
Lý do thứ ba là môi trường học tập. Trước khi đến Nhật Bản, tôi rất yên tâm với điều kiện nghiên cứu và cơ sở vật chất ở Nhật Bản từ việc tìm hiểu và thu thập thông tin từ các tiền bối. Quả thực, trái với suy nghĩ ban đầu của tôi khi sang nhật rằng việc tìm kiếm các nguồn sách, báo, tài liệu chuyên ngành bằng tiếng Anh sẽ rất khó nhưng ngay sau khi nhập học, tôi đã được cấp tài khoản để đăng nhập vào các nguồn thông tin hợp pháp như Lexisnexis, Westlaw, Heinonline. Đương nhiên, trường Đại học mua nó để sử dụng những dịch vụ tìm kiếm tài liệu của các trang web này nên việc đăng nhập là hoàn toàn miễn phí. Thư viện khoa Luật cũng có hàng nghìn đầu sách và giáo trình tiếng Anh cho tất cả các lĩnh vực Luật. Đặc biệt, học bổng của tôi (JDS) hỗ trợ sinh viên hàng năm theo cách tài trợ cho thư viện của trường. Do đó, mỗi sinh viên JDS có thể tìm kiếm và đề xuất 2 cuốn sách (không có trong thư viện) mà họ cho là cần thiết cho chủ đề nghiên cứu của mình. Sau đó, thư viện khoa Luật sẽ đặt hàng cuốn sách đó và cung cấp cho sinh viên quyền sử dụng ưu tiên được khuyến nghị trong 3 tháng (có thể cập nhật).
Nguồn tài liệu của nước ngoài rất đầy đủ và rõ ràng. Luật pháp Nhật Bản thì như thế nào? Từ Dự án minh bạch pháp lý Nhật Bản do Đại học Kyushu khởi xướng, hầu hết tất cả các văn bản pháp luật Nhật Bản và những quyết định của Tòa án tối cao đã được dịch sang tiếng Anh và có thể dễ dàng tìm kiếm bằng cách nhập tìm kiếm chúng trên Google. Ngoài ra, về vấn đề viết luận, khoa Luật của trường Đại học có một giảng viên người Mỹ dạy kỹ năng viết học thuật trước khi nộp vào học kỳ cuối và trực tiếp kiểm tra tiếng Anh. Vậy nên tất cả những yếu tố trên đã giúp tôi rất nhiều trong quá trình nghiên cứu của mình.
Lý do thứ tư là học một ngôn ngữ mới.
Một trong những lý do chính thúc đẩy tôi đi du học Nhật Bản là tiếng Nhật. Tiếng Anh là ngôn ngữ phổ biến nhất trong thời đại toàn cầu hóa ngày nay. Nhưng khi hầu hết mọi người có thể sử dụng tiếng Anh, sẽ thật là đặc biệt nếu biết một trong những ngôn ngữ khó nhất trên thế giới, như tiếng Nhật. Ngoài sự tự tin, có một điều gì đó rất đáng chú ý trong sơ yếu lý lịch của bạn. Nếu bạn muốn làm việc cho Luật doanh nghiệp, một công ty lớn của Nhật Bản, hoặc một công ty Luật lớn khác thì đây là một lợi thế tuyệt đối. Đặc biệt là trong quan hệ giữa Việt Nam và Nhật Bản, không chỉ pháp luật hay các lĩnh vực hợp tác xây dựng pháp luật, mà cả quan hệ kinh tế, thương mại và đầu tư cũng đang rất phát triển.
Tôi rất vui khi có thể đạt được chứng chỉ LL.M sau khi hoàn thành hai năm học thạc sĩ tại Nhật Bản. Vì người Nhật không nói được tiếng Anh nên việc đi học ở Nhật có thể làm giảm trình độ tiếng Anh của bạn, nhưng theo tôi, so với việc sống và học tập ở các nước nói tiếng Anh như Anh, Mỹ, Úc thì môi trường học tập của tôi ở Nhật Bản là một môi trường quốc tế thuần túy, và tôi chủ yếu học với các sinh viên đa quốc gia. Khóa học LL.M được thiết kế để tổ chức nhiều buổi hội thảo cho sinh viên quốc tế, vì vậy có rất nhiều sinh viên đến từ Châu Âu và Hoa Kỳ. Đặc biệt, không có lý do gì để nói rằng tiếng Anh sẽ không phát triển, vì việc sử dụng tiếng Anh để truyền đạt ý tưởng là một yêu cầu thiết yếu.
Tuy nhiên, một số giảng viên Nhật Bản phải thừa nhận rằng trong khi các kỹ năng khác như nghe, đọc và hiểu rất tốt nhưng họ nói tiếng Anh khó nghe. Tôi đã luôn nói rằng đối với một người giỏi tiếng Anh thì mới ở mức đủ thôi, nên họ cần tìm thêm niềm vui mới với việc học tiếng Nhật . Mặt khác, đối với những người chưa giỏi tiếng Anh, việc học một ngôn ngữ khó hơn như tiếng Nhật sẽ giúp họ tự tin hơn rất nhiều.
Mặt khác, vì tôi học tiếng Nhật từ người Nhật nên tôi đã muốn cố gắng hết sức ngay từ đầu. Tất nhiên, tất cả phụ thuộc vào ý chí của bạn, và đặc biệt là quá trình học hỏi, nghiên cứu của bạn. Cá nhân tôi, sau hai năm học LLM song song với việc học tiếng Nhật, trình độ tiếng Nhật của tôi vẫn còn thấp, nhưng tôi phấn đấu để cuối năm có thể thi đạt N3 (chứng chỉ tiêu chuẩn).
II. Các yếu tố quan trọng khi đăng kí học bổng LLM:
Trước hết, để xác định được mục tiêu rõ ràng, cần phải làm rõ các loại học bổng trong luật pháp Nhật Bản và điều kiện của từng loại học bổng. Hiện nay, hai học bổng phổ biến nhất dành cho sinh viên Luật là học bổng của Bộ Giáo dục, Văn hóa, Thể thao, Khoa học và Công nghệ và học bổng JDS.
Học bổng của Bộ Giáo dục, Văn hóa, Thể thao, Khoa học và Công nghệ, còn được gọi là MEXT, do Bộ Giáo dục, Văn hóa, Thể thao, Khoa học và Công nghệ Nhật Bản trao tặng và dành cho tất cả các đối tượng không giới hạn ở khu vực công hay tư, và sinh viên đã tốt nghiệp cũng có thể nộp hồ sơ nếu đáp ứng đủ điều kiện,….
Về cơ bản, học bổng này có thể được chia thành hai loại. Loại thứ nhất do Đại sứ quán Nhật Bản tại Việt Nam giới thiệu nhưng điều kiện tiên quyết là bạn phải liên hệ trực tiếp với giảng viên của trường đại học mà bạn muốn theo học. Bạn cần có được sự đồng ý của giảng viên. Loại thứ hai là sau khi phỏng vấn với trường bạn đang theo học sẽ được tiến cử cho các trường đại học Nhật Bản và đáp ứng những yêu cầu cụ thể khác.
Một loại học bổng khác, Học bổng Phát triển Nguồn lực Nhật Bản (JDS), do JICA và dự án JDS quản lý và được Bộ Giáo dục, Văn hóa, Thể thao, Khoa học và Công nghệ phê duyệt đặc biệt vì nó dành riêng cho các ứng viên khu vực công. Trong trường hợp theo học chuyên ngành Luật, các ứng cử viên cho các tổ chức và chi nhánh, chẳng hạn như Bộ Tư pháp, tòa án, văn phòng công tố và các trường đại học về Luật, thường phải cạnh tranh với nhau để có được suất học bổng này.
Học bổng của Bộ Giáo dục, Văn hóa, Thể thao, Khoa học và Công nghệ và học bổng JDS có những ưu điểm và hạn chế riêng đối với từng loại học bổng. Ví dụ, khi tôi đến Nhật lần đầu theo diện học bổng Mext, thì tôi thực sự giật mình vì phải tự đăng ký tất cả những thủ tục cần thiết như đăng ký chỗ ở, đăng ký bảo hiểm, làm thẻ ngân hàng, kiếm nhà ở,… Nhưng đừng lo vì các tổ chức cấp học bổng sẽ hướng dẫn bạn những điều đó. Ngược lại, sinh viên JDS phải chịu sự giám sát chặt chẽ đối với trong cuộc sống, học tập và việc đi lại của họ. Bạn phải viết báo cáo ba tháng một lần và gặp gỡ, nói chuyện với đại diện của các tổ chức học bổng. Về những vấn đề này, sinh viên MEXT có nhiều quyền tự do hơn trong việc đi lại, trở về nhà thăm gia đình và làm việc. Bạn có thể dễ dàng tìm thấy các điều khoản, tài liệu, quy trình đăng ký và các thông tin cụ thể khác của hai loại học bổng trên Internet.
Việc lựa chọn trường đại học cũng rất quan trọng. Hiện tại, ở Nhật Bản, chương trình dành riêng cho sinh viên quốc tế của LL.M bao gồm hai trường đại học là Khoa Luật của Đại học Nagoya và Khoa Luật của Đại học Kyushu. Đây là hai trong số bảy trường đại học quốc gia lâu đời và nổi tiếng nhất ở Nhật Bản. Xét về chất lượng đào tạo chung, Đại học Nagoya xếp thứ 4 và Đại học Kyushu xếp thứ 7.
Mặc dù mỗi trường đại học đều có các chuyên ngành trong tất cả các lĩnh vực nhưng các khoa của trường Kyushu thiên về kinh tế, thương mại và sở hữu trí tuệ, còn Đại học Nagoya thì nghiên cứu nhiều hơn về ngành luật. Tại Khoa Luật của Đại học Nagoya và Kyushu, các khóa học LL.M được thiết kế với tên gọi “Chương trình LL.M. (Luật so sánh) về Luật và Khoa học Chính trị” và “Chương trình LL.M. về Luật Kinh tế và Kinh doanh Quốc tế”. Trang web của mỗi trường đại học có danh sách các chương trình, môn học, giáo sư, email liên hệ và hướng dẫn chi tiết về chuyên ngành.
Bước quan trọng tiếp theo là chọn chủ đề nghiên cứu. Theo tôi, đây là bước cơ bản và quan trọng nhất trong bất kỳ quá trình xin học bổng nào. Xác định đúng chủ đề sẽ giúp bạn chọn trường đại học và người hướng dẫn phù hợp. Trên thực tế, sau khi nhận được học bổng, trường có thể chỉ định giảng viên cho bạn, nhưng nếu bạn tìm hiểu trước thông tin về giảng viên đại học của bạn và những hướng dẫn để bạn viết đề cương nghiên cứu theo đúng ngành nghề mong muốn, thì sẽ có nhiều khả năng được nhận hơn. Về vấn đề này, khi xin học bổng, tôi chọn trường và chuyên ngành hoàn toàn do cảm nhận và sở thích cá nhân.
Chủ đề của tôi là về quyền sở hữu trí tuệ (Luật SHTT). Quyền sở hữu trí tuệ là một lĩnh vực thế mạnh của Nhật Bản trong ngành Luật mới, và vấn đề vi phạm quyền sở hữu trí tuệ rất nghiêm trọng ở những tình huống như Việt Nam. Tuy nhiên, mặc dù đáng lẽ ra Kyushu, tôi chọn Nagoya vì nghe tên Nagoya thì có vẻ nổi tiếng hơn. Rất may, các giảng viên hướng dẫn tốt nghiệp LL.M chuyên về sở hữu trí tuệ tại Đại học Harvard, chất lượng rất cao nên tôi rất an tâm trong quá trình nghiên cứu của mình.
Cuối cùng, tôi sẽ đúc kết kinh nghiệm chọn chủ đề của mình như sau:
(1) Quyết định lĩnh vực chuyên môn bạn muốn theo học.
(2) Người Nhật Bản rất coi trọng tính thực tiễn của nghiên cứu, vì vậy ở Việt Nam vẫn còn những vấn đề chưa được giải đáp tương ứng với các bạn sinh viên chuyên ngành yêu thích, tuy nhiên Nhật Bản lại có nhiều chuyên gia, một số người có kinh nghiệm liên quan.
(3) Lựa chọn thế mạnh của trường và lĩnh vực của trường.
(4) Tìm hiểu xem giảng viên có chuyên về hoặc có liên quan đến chuyên ngành của bạn hay không,… Nếu có thể, hãy tìm kiếm thêm các bài báo về giảng viên đó ( nhiều giảng viên xuất hiện trên các bài báo xuất bản bằng tiếng Anh).
(5) Bắt đầu viết đề cương nghiên cứu bao gồm các nội dung cơ bản sau:
(i) Giới thiệu.
(ii) Các vấn đề tồn tại và tình huống.
(iii) Quan điểm của tác giả về vấn đề và phương pháp giải quyết vấn đề.
(iv) Mục đích nghiên cứu.
(v) Kế hoạch nghiên cứu.
Các bước trên nên được sắp xếp theo thực tế của nghiên cứu của bạn.
Dĩ nhiên, đó là kinh nghiệm chủ quan của riêng tôi, nhưng tôi nghĩ chủ đề của bạn cũng có khả năng cao nhận được học bổng.
Tóm lại, theo tôi, học tập ở bất cứ môi trường nào cũng là cơ hội lớn để giáo dục bản thân. Và mỗi quốc gia đều có thế mạnh và lợi ích riêng. Chắc chắn khi mới sinh sống và học tập tại Nhật Bản, bạn có thể gặp một số khó khăn ban đầu và những thử thách chưa thực hiện được. Nhưng đối với tôi, có rất nhiều điều tích cực trong hai năm qua. Tôi hy vọng ý kiến của tôi sẽ giúp bạn giải đáp được những thắc mắc của bản thân về việc học Thạc sĩ Luật tại Nhật Bản.
CÔNG TY TNHH GIÁO DỤC VÀ DỊCH THUẬT IFK
Chuyên cung cấp các dịch vụ sau:
Dịch vụ biên phiên dịch tiếng Nhật, Anh, Việt
Dịch vụ làm CV tiếng Nhật
Dịch vụ tư vấn du học Nhật Bản
Chương trình internship tại Nhật Bản cho trường liên kết
Email: info@translationifk.com
Hotline: 0282.247.7755/ 035.297.7755
Website: https://translationifk.com
Facebook: Dịch Thuật Tiếng Nhật IFK
